Anal çat xəstəliyi xalq arasında anal çat kimi tanınır. Hemoroiddən sonra ən çox rast gəlinən rektal xəstəliklərdən biridir. Anal nahiyəsində yaranan yara olaraq təyin edə biləcəyimiz anal çat xəstəliyi bir sıra səbəblərdən ötəri arxa halqada meydana gəlir.
Anal xaricindəki dəri örtüyü və bağırsağın daxili örtüyünün selikli qişası adlanan epitel toxuması çox incə bir quruluşa malikdir. Bu səbəbdən bölgədə baş verə biləcək hər hansı bir gərginliyə qarşı həssasdır. Anus orqanında kifayət qədər çox sinir ucları olduğundan, bu cür həssaslıq inkişaf edir.
”
Anusdakı fiziki gərginlik anal fissura xəstəliyinin əsas səbəbidir. Quru və sərt nəcis defekasiya zamanı düz bağırsağın yırtılmasına səbəb ola bilər. Adətən qəbizlik zamanı rast gəlinən gərginlik də düz bağırsaqda anal çatların əmələ gəlməsinə yol aça bilər. Fissura görə insan tualet ehtiyacı zamanı şiddətli ağrı hiss edə bilər.”
Yırtılma səbəbiylə defekasiya zamanı şüşə hissəciklərinin batması hissi və ya yüngül kəsici ağrı aşkar edilir. Bir neçə saatdan sonra ağrı kəsilsə və ya yox olsa belə, növbəti defekasiyada təkrarlanan hərəkəti göstərir. Anal çat müalicə edilmədikcə, insan hər sərt nəcisdən sonra eyni şikayətləri yaşamağa davam edəcək.
”
Məlumdur ki, inkişaf etmiş anal fissuru olan xəstələrdə ağrılı çatlar əzələlərdə spazm yaradır. Bəzi xəstələrdə bu, hətta işemiyaya səbəb ola bilər. Davam edən ağrı səbəbiylə tualetə belə getmək istəməyən xəstələr, bu gecikmə səbəbiylə nəcisin sərtləşməsi nəticəsində dəfələrlə eyni ağrı və yeni çatlarla qarşılaşa bilər. Xroniki fissür xəstəliyində birinci şəxsdə bağırsaq probleminin olub olmadığı da müalicə üçün əhəmiyyətlidir. ”
”
Müalicə olunmayan dövrdə, arxa nahiyədəki çat səbəbiylə alt hissədəki əzələnin məhv olması səbəbindən zamanla onunla birlikdə rektal stenoz da görünə bilər. Bununla belə, defekasiya da çətinləşir. Eyni zamanda ağrı səbəbiylə tualetə getməyi gecikdirmək çatların dərinləşməsinə səbəb olur. Müalicənin gecikməsi nəticəsində insanda fistulize xroniki anal fissür xəstəliyi də yarana bilər.”
”
Kəskin, yəni fissür xəstəliyinin ilkin dövründə həkimin razılığı ilə dərman dəstəyi tətbiq edilərək müvəqqəti müalicə edilə bilər. Ancaq xəstəliyin əlamətləri 3 həftədən çox müşahidə olunarsa, xroniki çata çevrilmiş xəstəlik mütləq cərrahi müdaxilə ilə (cərrahi və qeyri-cərrahi üsullarla) müalicə edilməlidir.”