فیستول مقعدی چیست؟

فیستول مقعدی، معمولا به دلیل عفونت غددی که داخل مقعد را از مدفوع پاک می‌کنند، ایجاد می‌شود و یک کانال غیرطبیعی است که از پوست اطراف مقعد یا رکتوم به سمت داخل مقعد پیشروی می‌کند. این کانال‌ها اجازه می‌دهند که عفونت به بیرون ترشح شود و بیشتر اوقات، پس از تخلیه یک آبسه مقعدی ایجاد می‌شوند. فیستول‌های مقعدی می‌توانند شرایطی مزمن باشند و معمولا بدون دخالت پزشکی بهبود نمی‌یابند. در صورت عدم درمان، می‌توانند باعث درد، ناراحتی و عفونت‌های مکرر شوند. فیستول‌های مقعدی هم در مردان و هم در زنان دیده می‌شوند و می‌توانند در هر سنی بروز کنند، اما معمولا در افراد میانسال شایع‌تر هستند.

فیستول مقعدی به چه دلیل ایجاد می‌شود؟

شایع‌ترین دلیل بروز فیستول‌های مقعدی، عفونت غدد اطراف مقعد یا رکتوم است. این عفونت‌ها معمولا منجر به تشکیل آبسه می‌شوند؛ آبسه، منطقه‌ای ملتهب در بافت اطراف ایجاد می‌کند و با گذشت زمان به سمت داخل پیشروی کرده و به فیستول تبدیل می‌شود. سایر علل شامل بیماری‌های التهابی روده مانند بیماری کرون، بیماری‌های منتقله جنسی، جراحی‌های قبلی یا آسیب‌ها می‌باشد. این شرایط می‌توانند ساختار طبیعی کانال مقعدی را مختل کرده و زمینه‌ساز ایجاد فیستول شوند. در برخی موارد، دلیل دقیق فیستول‌های مقعدی قابل تشخیص نیست؛ این موارد به فیستول‌های ایدیوپاتیک معروف هستند.

علائم فیستول مقعدی چیست؟

علائم فیستول مقعدی متفاوت است، اما شایع‌ترین علائم شامل درد مداوم در ناحیه مقعد، تحریک پوست، خارش و ناراحتی است. ممکن است ترشح مداوم یا متناوب چرک یا خون از کانال فیستول وجود داشته باشد. این ترشحات می‌توانند باعث بوی بد و ایجاد مشکلات بهداشت شخصی شوند. درد هنگام دفع مدفوع و خون در مدفوع ممکن است دیده شود. عفونت‌های شدید نیز ممکن است باعث علائم سیستمیک مانند تب و احساس کلی ضعف شوند. عفونت‌های مزمن و مشکلات مکرر فیستول می‌توانند کیفیت زندگی افراد مبتلا را به شدت کاهش دهند و نیاز به تعیین استراتژی‌های درمانی مؤثر دارند.

چگونه می‌توان فیستول مقعدی را تشخیص داد؟

وجود فیستول مقعدی معمولا از طریق علائم و نشانه‌های خاص قابل تشخیص است. بیماران معمولا با شکایت از درد در ناحیه مقعد، ترشح چرک یا خون و احساس ناراحتی هنگام دفع مدفوع به پزشک مراجعه می‌کنند. این علائم، به‌ویژه در موارد تکرار عفونت، به عنوان نشانگرهای مهم فیستول مقعدی در نظر گرفته می‌شوند. علائم عفونت مزمن و درد مداوم هنگام یا پس از دفع مدفوع، شک به وجود فیستول مقعدی را تقویت می‌کند. در برخی موارد، بیماران ممکن است بازشدگی فیستول یا تورم‌های کوچک ناشی از کانالی که به سمت بیرون پیشروی می‌کند را ت ند. این علائم معمولا در تشخیص اولیه فیستول مقعدی نقش کلیدی دارند.

چگونه معاینه فیستول مقعدی انجام می‌شود؟

معاینه فیزیکی برای تشخیص و ارزیابی فیستول مقعدی با هدف درک دقیق علائم بیمار و تعیین موقعیت دقیق فیستول انجام می‌شود. معاینه معمولا با بررسی دقیق بصری ناحیه مقعد آغاز می‌شود. پزشک به دنبال هرگونه تورم، قرمزی، ترشح چرک، یا بازشدگی فیستول در ناحیه مقعد می‌گردد. به عنوان بخشی از معاینه فیزیکی، پزشک ممکن است با دقت معاینه رکتال با انگشت انجام دهد. این کار برای ارزیابی اینکه آیا کانال فیستول به داخل کانال مقعدی پیشروی کرده است و برای ارزیابی وضعیت بافت‌های اطراف مهم است.

در صورت لزوم، برای انجام یک معاینه داخلی و ارزیابی دقیق‌تر، از روش آنوسکوپی استفاده می‌شود. آنوسکوپی شامل استفاده از یک لوله کوچک و نورانی برای مشاهده داخل کانال مقعد و رکتوم است. این روش به دید بهتری از ساختار داخلی فیستول و شناسایی هرگونه مشکل مقعدی دیگر کمک می‌کند. در برخی موارد، برای ارزیابی جامع‌تر، از تست‌های تصویربرداری مانند ام‌آرآی (MRI) یا اولتراسوند اندوآنال نیز استفاده می‌شود. این روش‌های تشخیصی پیشرفته برای ارزیابی دقیق ساختار، طول و تأثیر فیستول بر عضلات اسفنکتر مقعدی استفاده می‌شوند.

فیستول مقعدی چیست؟